Op doorreis naar de Italiaanse oostkust maken we een tussenstop van een paar dagen in Verona. De vrouw die ons de sleutels van het appartement overhandigt, somt vriendelijk en gastvrij een aantal attracties op die we beslist niet mogen missen in Verona: de oude brug over de rivier, de markt, het huis van Guilietta (van Romeo en Julia) en de Romeinse arena. Als ik vertel dat we de volgende dag naar de Aïda gaan in de arena klapt ze enthousiast in haar handen: ‘mijn favoriete opera!’. We nemen afscheid van haar, maar bij het weglopen draait ze zich nog een keer om: “Jullie moeten ook beslist de St. Zeno kathedraal bezoeken. Het is de mooiste romaanse kerk van Italië en St. Zeno is de beschermheilige van Verona.”
Het oude centrum van Verona ligt in een lus van de slingerende Adige rivier. Je treft daar alles aan wat je in een oude Italiaanse stad hoopt te vinden: fraaie pleinen, karakteristieke straatjes, kleurrijke huizen, monumentale kerken, elegante winkels en heerlijke terrassen voor pittige koffie of een aperitivo met lekkere hapjes. Maar bovenal zijn het de verhalen vol dromen en drama’s die Verona zoveel aantrekkingskracht bezorgen: de passievolle opera’s die in de zomermaanden in de arena worden opgevoerd en het legendarische liefdesverhaal van Romeo en Julia. Dat zijn de echte publiekstrekkers.
Het bezoeken van een opera in Verona is een enorme belevenis. Hoewel ik geen opera-fan ben (laat staan een opera-kenner) en de uitvoering van de Aïda bijna vier uur duurt, heb ik volop zitten genieten. Een groot orkest, zangers die geen versterkers nodig hebben om hun emoties over te dragen, dansers in een prachtige choreografie en vele tientallen figuranten zorgen samen voor een indrukwekkend kijk- en luisterfeest in de prachtige entourage van een tweeduizend jaar oud amfitheater. Het verhaal is goed te volgen omdat op de zijwanden de teksten in het Italiaans en het Engels worden geprojecteerd. De Aïda is gebaseerd op een door een Franse egyptoloog opgetekend verhaal uit het oude Egypte dat door Giuseppe Verdi op muziek is gezet. De opera is geschreven ter gelegenheid van de opening van het operagebouw in Caïro in het jaar dat ook het Suezkanaal werd geopend: 1871. Het verhaal gaat over de onmogelijke liefde tussen de Egyptische legeraanvoerder Radames en de uit Ethiopië (Nubië) afkomstige koningsdochter Aïda die als slavin aan het Egyptische hof verblijft. Egypte leeft op voet van oorlog met Ethiopië. Radames verkrijgt heldenstatus door het Ethiopische leger te verstaan en de farao schenkt hem zijn dochter Amneris als bruid. Amneris is verliefd op Radames, maar hij kan haar liefde niet beantwoorden omdat hij van Aïda houdt. Op een onbewaakt moment geeft hij een militair geheim aan Aïda prijs (liefde maakt blind), dat zij weer aan haar vader (de koning van Ethiopië) doorgeeft. Dat wordt ontdekt en Radames wordt als verrader levend opgesloten in een tombe. Aïda kan echter niet zonder Radames verder leven en verstopt zich, vlak voordat Radames wordt opgesloten, in diezelfde tombe waar ze in elkaars armen de dood tegemoet zien.
Ook Romeo en Julia is een verhaal dat draait om een onmogelijke liefde. Het is bekend geworden door William Shakespeare, maar de oorspronkelijke tekst stamt uit 1476 en is van de hand van Masuccio Salernitano. Het verhaal is verschillende keren door diverse auteurs herverteld. Twee jonge mensen uit rivaliserende families worden verliefd op elkaar. Stiekeme ontmoetingen leiden tot een in het geheim gesloten huwelijk.
Als Julia daarna formeel met een ander moet trouwen doet ze net alsof ze overleden is. Romeo denkt dat ze echt dood is en neemt vergif in. Als Julia dit ontdekt steekt ze zichzelf met een dolk in de borst en sterft eveneens.
De Aïda en Romeo & Julia. Twee legendarische verhalen over onmogelijke liefdes. Verhalen waarin oude Bijbelse verhalen en Griekse tragedies (Adam en Eva, David en Batseba, Pyramus en Thisbe, Orpheus en Eurydice) doorklinken. En twee verhalen die op hun beurt weer hebben gezorgd voor nieuwe vertalingen en vertellingen in de vorm van romans, films en musicals (Madame Butterfly, Miss Saigon, West Side Story, Najib en Julia). Kennelijk willen we door de eeuwen heen blijven geloven in sprookjes, in romantische liefde die alle tegenstellingen en tegenslag overwint. Ook als de prijs voor die liefde de dood is. Kortom, dromen en drama’s.
Terwijl de uitvoering van de Aïda een ware belevenis is, is het bezoeken van het huis van Julia in Verona minder aansprekend. Het huis dat bekend is geworden vanwege de balkonscene bevindt zich achter een toegangspoort aan een drukke winkelstraat in het centrum. Er staan drommen toeristen te wachten bij de poort om een glimp van het balkon op te kunnen vangen. De muren van de poort zijn volgeschreven met liefdesverklaringen en ook de onontkoombare slotjes hangen er. We laten de massa en het balkon maar aan ons voorbijgaan.
Op de dag van vertrek hebben we alles gezien wat we wilden zien in Verona, behalve de St. Zeno kerk. Die ligt aan de andere kant van het centrum en het was de afgelopen dagen zo heet, dat we tegen de lange wandeling opzagen. Maar omdat we deze dag met de auto op pad gaan, kunnen we nog even een stop maken bij de St. Zeno om te kijken of de eigenaresse van ons appartement gelijk had met haar aanbeveling. Ze bleek niets teveel te hebben gezegd. Het is een prachtige oude kerk in Romaanse stijl met een mooie kloostergang aan de noordkant. In een nis bij het altaar staat een houten beeld van St. Zeno. Een beeld van een donkere man. St. Zeno blijkt uit het Afrikaanse Mauritanië te komen. Hij was een van de eerste bisschoppen van Verona en werd de schutspatroon van de stad.
Voldaan dat we ook deze laatste bezienswaardigheid in Verona hebben bezocht lopen we naar de auto. Daar spreekt een jonge Afrikaanse man me aan. Hij vertelt in slecht Engels een onsamenhangend verhaal over documenten en vraagt me om geld. Ik begrijp niets van zijn verhaal en omdat ik mensen niet zo maar geld geef, schud ik mijn hoofd en stap in de auto. We rijden weg met een wat ongemakkelijk gevoel. Italië vangt jaarlijks vele duizenden Afrikaanse gelukszoekers op, terwijl Europa toekijkt. Deze vluchtelingen hebben vaak onrealistische dromen, die in veel gevallen eindigen in drama’s. Ik hoop dat er goede mensen zijn in Verona die deze man verder kunnen helpen. Per slot van rekening is de beschermheilige van Verona een Afrikaan.