Aan het einde van dit jaar hoop ik 65 jaar te worden. Zo lang ik me kan heugen was dat de leeftijd waarop je met pensioen ging. Ik schrijf dat in verleden tijd, omdat deze wetmatigheid sinds een aantal jaren niet meer bestaat. Mensen blijven langer gezond, worden ouder, dus die pensioenleeftijd kan wel omhoog, zo redeneerden gezaghebbende instituten. De politiek nam deze gedachte maar wat graag over. Een latere AOW-datum is goed voor de schatkist.

En zo kon het gebeuren dat de pensioengrens stapsgewijs werd opgeschoven. Naarmate ik steeds meer in de buurt kom van de 65 jaar is de grens steeds verder naar achteren opgeschoven. Voor mij is dat nu 67 jaar. Dat is geen ramp, omdat ik me goed voel en mijn werk mij nog steeds boeit.

Maar ik voel me soms wel als een marathonloper die ter hoogte van kilometer 40 te horen krijgt dat hij niet 2, maar nog 4 kilometer voor de boeg heeft. Een soort moderne Tantalus-kwelling. Je strekt hongerig je arm uit om een stuk fruit te plukken, maar elke keer zorgt een windvlaag ervoor dat het lekkers buiten handbereik blijft.

Op zich is het verleggen van de grens te begrijpen. Bij een hogere levensverwachting past een hogere pensioenleeftijd. Wat mij betreft zou dat niet moeten gelden voor mensen met zware beroepen of met meer dan 40 dienstjaren. Maar voor al diegenen die nog volop in het leven staan is het niet onredelijk. Veel zestigers zijn nog voldoende fit en actief om wat extra jaren door te werken.

Hoe anders was deze situatie nog niet zo heel lang geleden. Er waren op mijn werk prachtige regelingen voor oudere collega’s die vaak ruim voor hun 60^e jaar afzwaaiden. Je kunt het je haast niet meer voorstellen dat je in die tijd al vanaf 55 jaar onder soepele voorwaarden je werk vaarwel kon zeggen. Het is te begrijpen dat die riante praktijken niet meer haalbaar en betaalbaar zijn. Daarmee is de norm ingrijpend veranderd. Waar vroeger slechts een enthousiaste enkeling tot zijn/haar 65^e jaar bleef doorwerken, zijn er tegenwoordig vele 60-plussers die nog actief meedraaien.

Ik merk dat het thema ‘pensioen’ sinds een paar jaar een vaak terugkerend gespreksonderwerp als ik met generatie-genoten om de tafel zit. Daarbij komen steevast vragen aan bod als: ‘wat zijn jouw plannen?’, ‘heb jij het nog naar je zin op je werk?’ en ‘hoe lang ga jij nog door?’. Je kunt er niet aan ontkomen. Zoals begin-dertigers praten over samenwonen, hypotheken en kinderwensen, bespreken begin-zestigers hun naderende afscheid van de arbeidsmarkt. Sommigen zijn al gestopt of hebben een concrete vervroegde pensioen-datum in hun hoofd. Anderen kijken het nog even aan of willen tot hun 67^e door blijven werken.

Ik behoor tot de categorie ‘aankijkers’. Ik vind het plezierig om zelf een beetje de regie te houden en niets te forceren. Ik heb geen definitieve knopen doorgehakt; ik ben de knopen nog aan het tellen. Want wikken en wegen is belangrijk in deze levensfase. Het woord pensioen komt van het Latijnse werkwoord ‘pendere’, dat hangen of wegen betekent. Vroeger werd een betaling in geld of natura afgewogen. Ons woord ‘pond’ en het Britse ‘pound’ komen van diezelfde stam.

De website van mijn pensioenfonds (het ABP) speelt handig op deze overwegingen in door een keuzebalk te laten zien waarop je een schuifje heen en weer kunt bewegen. Zo kan ik kijken welke bedrag ik maandelijks zal gaan ontvangen als ik bijvoorbeeld over drie maanden of over drie jaar ga stoppen. Het voelt een beetje als meedoen aan een kansspel met je eigen toekomst als inzet; je zet je fiches op een bepaalde datum en dan rolt daar een te verwachten opbrengst uit. Voor nu is het een aardig tijdverdrijf. Des te meer omdat het ABP een grappige naam heeft gegeven aan die keuze-knop: ‘Eerder genieten’. Met een cocktailglas als bijbehorend symbool. Daar kan ik erg om lachen. Kennelijk is werken een noodzakelijk kwaad om straks als pensionado je te mogen wentelen in het Zwitserleven gevoel. Geen geraniums, maar Koning Toto!

Laat mij nog maar even doorwerken. En die cocktails hoeven niet te wachten. Die smaken nu ook al prima.